Το 2019 οι μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη προς την Ευρώπη παρουσιάζουν συνεχώς αυξητική τάση
Για πιθανή ανθρωπιστική κρίση στη Λιβύη και νέες προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη, προειδοποιεί η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης της ΕΕ, στην εμπιστευτική εξαμηνιαία έκθεση που απεστάλη στις 16 Ιανουαρίου από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης στην Επιτροπή Πολιτικής και Ασφαλείας της ΕΕ.
Την έκθεση, αποκαλύπτει το γερμανικό «Der Spiegel» σε δημοσίευμα του με τίτλο «Εμπιστευτική έκθεση για τη Λιβύη – Η ΕΕ προειδοποιεί για νέα προσφυγική κρίση».
Στην έκθεση συνιστάται μια γρήγορη ευρωπαϊκή αντίδραση προκειμένου να ανακόψει το ενδεχόμενος νέας προσφυγικής κρίσης μέσω Ιταλίας και Ισπανίας.
Αμείωτος ο εμφύλιος πόλεμος
Ο πόλεμος στη Λιβύη έχει ενταθεί ακόμη περισσότερο το τελευταίο διάστημα παρά τις προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός.
Οι μάχες διεξάγονται σε όλα τα μέτωπα και η κατάσταση των προσφύγων και των μεταναστών στα κέντρα κράτησης των πολιτοφυλακών εξακολουθεί να επιδεινώνεται. Αυτός είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο περισσότεροι άνθρωποι φεύγουν και πάλι με βάρκες προς τη Μεσόγειο με κατεύθυνση την Ευρώπη.
Η εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης δείχνει πόσο γρήγορα θα μπορούσε εξαιτίας της κλιμάκωσης να φθάσει η λιβυκή Ακτοφυλακή στα όριά της.
Οι ιδιωτικοί θαλάσσιοι διασώστες είναι ήδη σε διαρκή επιφυλακή.
Η Ακτοφυλακή της Λιβύης ελέγχει μόνο τρεις τομείς στα δυτικά της χώρας, σύμφωνα με την έκθεση. Η Μεσόγειος είναι το πιο θανατηφόρο σύνορο στον κόσμο. Τουλάχιστον 152 πρόσφυγες και μετανάστες έχασαν τη ζωή τους το 2019 στην Κεντρική Διαδρομή.
Οι ευρωπαίοι Υπουργοί Εσωτερικών συζητούν επί του παρόντος για το εάν επιθυμούν να ενισχύσουν και πάλι την αποστολή «Σοφία» με πλοία. Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΕ θα μπορούσε να καταπολεμήσει αποτελεσματικότερα τους διακινητές και παράλληλα να σώσει τους πρόσφυγες. Επιπλέον, η ΕΕ θα μπορούσε – τουλάχιστον θεωρητικά- να παρακολουθήσει την τήρηση του εμπάργκο όπλων που επέβαλε ο ΟΗΕ στις αντιμαχόμενες πλευρές στη Λιβύη, τα οποία αυτή τη στιγμή παραβιάζονται και πάλι.
Η ομόφωνη απόφαση είναι απαραίτητη για την επιστροφή των πλοίων.
Ο Υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας Horst Seehofer και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική είναι υπέρ, η Αυστρία και η Ιταλία είναι μεταξύ των χωρών που αντιτίθενται, σύμφωνα με δημοσίευμα της Welt.
Τα πλοία αποσύρθηκαν από την στρατιωτική αποστολή στα τέλη Μαρτίου 2019 μετά την άρνηση της Ιταλίας να επιτρέψει την είσοδό τους στα λιμάνια της. Στο επίκεντρο της διαμάχης είναι το ζήτημα του ποιος θα υποδέχεται τους διασωθέντες πρόσφυγες και μετανάστες.
Η ΕΕ δεν έχει ακόμη καταφέρει να συμφωνήσει σε μια λύση. Η αποστολή αποσκοπεί κυρίως στην καταπολέμηση των διακινητών, αλλά έχει επίσης διασώσει στη θάλασσα περίπου 45.000 πρόσφυγες, τους οποίους και μετέφερε στην Ιταλία.
Ο Seehofer πρότεινε πρόσφατα να μεταφέρεται το 1/4 των διασωθέντων στη Γερμανία.
Αυτό συμβαίνει ήδη με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που διασώζονται από ιδιώτες διασώστες και μεταφέρονται στην Ιταλία. Το μέλλον της αποστολής, η εντολή της οποίας λήγει στα τέλη Μαρτίου, θα συζητηθεί ξανά στις Βρυξέλλες την ερχόμενη Τρίτη.
Η Ύπατη Αρμοστεία κλείνει στρατόπεδα προσφύγων
Οι ανησυχίες της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης που εκφράστηκαν στα μέσα Ιανουαρίου φαίνονται δικαιολογημένες. Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες UNHCR απέσυρε τους υπαλλήλους της την Πέμπτη από ένα κέντρο υποδοχής, στο οποίο θα βοηθούσε στην μετεγκατάσταση προσφύγων. Στρατιωτικές ασκήσεις πραγματοποιήθηκαν μόλις λίγα μέτρα από το στρατόπεδο, ανέφερε η οργάνωση σε ανακοίνωσή της. «Φοβούμαστε ότι ολόκληρη η περιοχή θα μπορούσε να μεταβληθεί σε στρατιωτικό στόχο».
Σύμφωνα με την έκθεση, περισσότερες βάρκες με πρόσφυγες και μετανάστες ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 2019 σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους.
Σύμφωνα με την UNHCR, ο αριθμός των προσφύγων που επιστράφηκαν στη Λιβύη έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί τον Ιανουάριο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Η ΜΚΟ Alarmphone αναφέρει ότι δέχεται περισσότερες κλήσεις από ποτέ.
Σε περιόδους με καλό καιρό, ένας εξαιρετικά μεγάλος αριθμός ανθρώπων ξεκινά το ταξίδι. Σε μερικές περιπτώσεις, περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι ξεκινούν το ταξίδι μέσα σε λίγες μέρες, μεταξύ τους ολοένα και περισσότεροι Λίβυοι ή άνθρωποι από το Μπαγκλαντές που ήθελαν να εργαστούν στη Λιβύη, δήλωσε εκπρόσωπος της ΜΚΟ. Οι εθελοντές λαμβάνουν κλήσεις έκτακτης ανάγκης από πρόσφυγες και τις διαβιβάζουν στα κέντρα διάσωσης στην Ιταλία, στη Μάλτα και στη Λιβύη, καθώς και σε ιδιώτες θαλάσσιους διασώστες.
Η ΕΕ εκπαιδεύει και χρηματοδοτεί την Ακτοφυλακή της Λιβύης, ώστε να μπορεί να παρεμποδίζει τους μετανάστες και τους πρόσφυγες σε μια ειδικά διευρυμένη ζώνη έρευνας και διάσωσης.
Η Ακτοφυλακή μεταφέρει κατόπιν τους ανθρώπους πίσω στην χώρα που μαστίζεται από τον εμφύλιο πόλεμο.
Τα ευρωπαϊκά πλοία δεν επιτρέπεται να μεταφέρουν πρόσφυγες στη Λιβύη.
Αυτό θα προσέκρουε στο Διεθνές Δίκαιο, καθώς θα αντιμετωπίσουν αυξημένους κινδύνους.
Εκεί οι μετανάστες συλλαμβάνονται από πολιτοφυλακές και μεταφέρονται συνήθως σε επίσημα ή ανεπίσημα κέντρα κράτησης. Κάποιες φορές εκφοβίζονται, βασανίζονται, βιάζονται, αναγκάζονται να πολεμήσουν ή σκοτώνονται.
Διαρκώς διατυπώνονται κατηγορίες εναντίον της Ακτοφυλακής της Λιβύης, η οποία αποτελείται εν μέρει από πολιτοφυλακές. Σύμφωνα με οργανώσεις του ΟΗΕ, τουλάχιστον δύο μετανάστες δολοφονήθηκαν το καλοκαίρι κατά την παράδοση μεταναστών και προσφύγων σε διακινητές.
Πρόσφατα, ανακοίνωσε μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος ότι δεν είναι σε θέση να πραγματοποιεί διασώσεις.
Η εξαμηνιαία έκθεση δείχνει πόσο περιορισμένες είναι οι δυνατότητες ελέγχου της ΕΕ. Σύμφωνα με την έκθεση, μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου του 2019 είχε εκπαιδεύσει 477 μέλη της Λιβυκής Ακτοφυλακής, μεταξύ άλλων στην Ιταλία.
Κατά συνέπεια, τα μέλη της Λιβυκής Ακτοφυλακής ήταν σε θέση να επιχειρούν με ολοένα και πιο επαγγελματικό τρόπο, και τα 42 σκάφη τους μπορούσαν πλέον να προσεγγίζουν ταυτόχρονα διάφορα σκάφη με πρόσφυγες ή το ένα μετά το άλλο.
Ωστόσο, οι υπεύθυνοι για την αποστολή της ΕΕ «Σοφία» θα ήθελαν να παρακολουθήσουν την λειτουργία της Ακτοφυλακής κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης πολλών ημερών στη Λιβύη -αλλά αυτό δεν είναι δυνατό από τις 19 Απριλίου και μετά, καθώς η κατάσταση στη χώρα είναι υπερβολικά επισφαλής. Κανένα μέλος της αποστολής δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να εισέλθει στη Λιβύη, σύμφωνα με την έκθεση.
Η επικοινωνία με την Ακτοφυλακή της Λιβύης δεν ήταν ιδανική. Υπάρχει «περιθώριο βελτίωσης».