Οι ψευδαισθήσεις κάνουν κακό στην εξωτερική πολιτική, του Παντελή Σαββίδη

Το  μάθημα του Ερντογάν, το νέο ΝΑΤΟ και το μεσανατολικό καζάνι
 Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς συναντήθηκε την Παρασκευή στο Νιούπορτ της Ουαλίας με τον τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν και, ευτυχώς, δήλωσε ρητά ότι η προσέγγισή τους στο κυπριακό είναι διαφορετική.
Μετά από μια εβδομάδα δηλώσεων και αντιδηλώσεων, με αφορμή την παράνομη επίσκεψη Ερντογάν στα κατεχόμενα, οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ με τον έλληνα πρωθυπουργό να ζητά να μην γίνονται δηλώσεις που δηλητηριάζουν τις διμερείς σχέσεις.



Μόνο που ο κ Ερντογάν γνωρίζει καλά τα συμφέροντα της χώρας του και έχει λεπτομερές πολιτικό σχέδιο μέχρι το 2023. Καμιά παρότρυνση δεν πρόκειται να τον περιορίσει αν, οι δηλώσεις που θα κάνει, κρίνει πως θα είναι προς το συμφέρον της χώρας του.
Σε αντίθεση με την ελλαδική αλλά, τελευταία, και την κυπριακή πλευρά που η πολιτική τους βασίζεται στη δημιουργία ψευδαισθήσεων εξωτερικής πολιτικής, η τουρκική πλευρά ακολουθεί μια σκληρή ρεαλιστική πολιτική και δεν ορρωδεί προ ουδενός.
Οι τουρκικές προθέσεις στο κυπριακό είναι σαφείς και δεδηλωμένες. Τι είναι εκείνο που κάνει την ελλαδική και την κυπριακή ηγεσία να πιστεύουν πως υπάρχει περίπτωση να υποχωρήσει η Τουρκία, η οποία, μάλιστα, κατέχει σήμερα παράνομα σημαντικό μέρος του νησιού μετά από στρατιωτική εισβολή;
Η περίπτωση του κουρδικού δείχνει με τραγικό τρόπο πως η μόνη γλώσσα που αντιλαμβάνεται η Άγκυρα είναι η γλώσσα της δύναμης. Με εκκλήσεις και παρακλήσεις, δεν νουθετείται. Δυστυχώς, όμως, η πολιτική επιλογή, από εποχής Σημίτη ακόμη, να αντιμετωπισθεί η Άγκυρα, κυρίως, με διπλωματικά και ευρωπαϊκά μέσα ανέτρεψε μια ισορροπία δυνάμεων που επιτεύχθηκε με πολύ κόπο και χρήμα, παρά την τεράστια διαφθορά. Σήμερα, μετά και την οικονομική κρίση, ο συσχετισμός στρατιωτικών δυνάμεων είναι σε βάρος της Ελλάδος γεγονός που καθιστά την Τουρκία περισσότερο αλαζονική στη συμπεριφορά της.
Αλαζονεία και σελτζουκικό μεγαλείο
Οι τούρκοι πολιτικοί, και κυρίως ο κ. Ερντογάν, δεν κρύβουν την πρόθεσή τους να καταστήσουν τη χώρα τους μεγάλη περιφερειακή δύναμη. Η όποια επιτυχία προς αυτήν την κατεύθυνση, σύμφωνα με την ανατολίτικη νοοτροπία, θα πρέπει να φαίνεται στη συμπεριφορά και στους κρατικούς συμβολισμούς. Η επίσκεψη Ερντογάν στην Κύπρο επιβεβαίωσε το πρώτο, το μεγαλοπρεπές νέο προεδρικό μέγαρο θα είναι ένα από τα κρατικά σύμβολα που θα προοιωνίζονται τη «νέα Τουρκία», όπως την επιθυμούν οι «πασάδες» και δείχνει να δικαιώνει και τη δεύτερη εκτίμηση.
Η Τουρκία, στην Κύπρο επιδιώκει ως λύση τη δημιουργία ενός νέου κράτους από δύο διαφορετικές εθνότητες. Είναι ευνόητο πως μια τέτοια λύση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από κυπριακής και ελλαδικής πλευράς. Κύπρος και Ελλάδα επιδιώκουν την επανένωση του νησιού με βάση τις ευρωπαϊκές αρχές και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Ένα ενιαίο κράτος, ως συνέχεια της κυπριακής δημοκρατίας, η οποία εντάχθηκε ολόκληρη στην Ε.Ε. στο οποίο θα υπάρχει ελεύθερη διακίνηση προσώπων, κεφαλαίων, θα είναι ελεύθερη η εγκατάσταση όλων σε όλο το νησί και θα υπάρχει μια ισχυρή κεντρική κυβέρνηση. Η Τουρκία απορρίπτει μια τέτοια λύση διότι, όπως υποστηρίζει, θα επανέφερε τα πράγματα στην προ εισβολής περίοδο. Με λίγα λόγια, η Τουρκία ελέγχει τη μισή σχεδόν Κύπρο και με τη λύση που προτείνει θέλει να την ελέγξει ολόκληρη. Αυτό το χάσμα δεν καλύπτεται.
Αφού οι κινήσεις του κύπριου προέδρου, δεν μπορούν να πετύχουν την επιδιωκόμενη λύση καλόν είναι να μην εκθέτουν ούτε τον κυπριακό ελληνισμό ούτε την Κύπρο ως κρατική υπόσταση.
Η επιστολή του προς τον Τούρκο Πρόεδρο με διακομιστή τον κ. Βενιζέλο και η εξέλιξη της διαδρομής της, ήταν ό,τι ατυχές θα μπορούσε να συμβεί.
Αντί η Κύπρος να προβάλει και να καταγγείλει διεθνώς την παράνομη παρουσία του κ. Ερντογάν στο νησί, σύρεται πίσω από μια πολιτική που επιδιώκει την κρατική της αναγνώριση από την Τουρκία, κάτι που είναι αδύνατον να συμβεί. Η αναγνώριση της κυπριακής δημοκρατίας ανατρέπει ολόκληρη την κυπριακή τουρκική πολιτική.
Αιχμάλωτη και η Τουρκία
Δεν είναι μόνο η Ελλάδα αιχμάλωτη στο κυπριακό αδιέξοδο. Είναι και η Τουρκία, παρά τις απειλές ότι οι διαπραγματεύσεις για τη λύση δεν θα συνεχισθούν επ άπειρον. Μια προσάρτηση των κατεχομένων στην Τουρκία, ή μια ανεξαρτητοποίηση του ψευδοκράτους, θα επέτρεπε και στην Ελλάδα να έχει άμεση παρουσία στο νησί. Κάτι τέτοιο ίσως είναι από τους εφιάλτες που δεν θέλει να σκέφτεται η Τουρκία.
Είναι επίσης λάθος να εμπιστεύεται κανείς τον κ. Ερντογάν ως προσωπικότητα για λύση του κυπριακού. Παρά τα όσα δηλώνει δημοσίως, από τουρκοκυπριακής πλευράς καταγγέλθηκε πως ενθάρρυνε στις συνομιλίες που είχε με τους τουρκοκύπριους την αύξηση των εποίκων προκειμένου να αλλοιωθεί ακόμη περισσότερο η πληθυσμιακή σύνθεση του νησιού.
Το τέλος των ψευδαισθήσεων
Η Κύπρος ήταν η πρώτη χώρα την οποία επισκέφθηκε ο νέος τούρκος πρόεδρος. Και αυτό αποτέλεσε ένα μήνυμα για την Κύπρο και την Ελλάδα. Όπως μήνυμα αποτέλεσαν και οι παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου λίγες ώρες πριν τη συνάντηση Σαμαρά- Ερντογάν. Η Άγκυρα κάνει κάθε τι το δυνατόν για να πείσει την Ελλάδα να μην έχει ψευδαισθήσεις. Αλλά στην ελληνική περίπτωση ισχύει το ρητό: ου με πείσεις καν με πείσεις. Η Αθήνα, είτε λόγω της κρίσης είτε λόγω του δέματος της πολιτικής ηγεσίας της δεν θέλει να δει την πραγματικότητα. Κρίσεις στη βαλκανική περιοχή μας αντιμετώπισαν και άλλοι λαοί αλλά ήταν επίμονοι και αποφασιστικοί, όταν διακυβεύονταν εθνικά τους συμφέροντα.
Η διαμόρφωση μιας λεπτομερούς και αξιόπιστης εξωτερικής πολιτικής, χωρίς ψευδαισθήσεις και με εναλλακτικά σενάρια ακόμη και ως προς το μέλλον και την επιβίωση της Ευρώπης πρέπει να είναι από τις προτεραιότητες της Ελλάδας.
Και αυτό γιατί τίποτε δεν εγγυάται την Ευρώπη όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Σε λίγες ημέρες θα πραγματοποιηθεί το δημοψήφισμα για το μέλλον της Σκωτίας και από το αποτέλεσμά του θα εξαρτηθούν πολλά για τη μορφή που θα έχει η Μεγάλη Βρετανία.
Η ναυαρχίδα, δε, του ευρωπαϊκού καπιταλισμού, οι Financial Times, σε άρθρο τους με τίτλο «a world retreating from globalization», «ένας κόσμος που υποχωρεί από την παγκοσμιοποίηση», αναφέρθηκαν στις κυρώσεις προς τη Ρωσία με αφορμή την υπόθεση της Ουκρανίας, επέκριναν τη Μόσχα αλλά, τόνισαν πως τα μέτρα που ελήφθησαν αποτελούν υποχώρηση από την παγκόσμια οικονομική ελευθερία. Για την εφημερίδα, οι ΗΠΑ δεν έχουν κανένα εθνικό συμφέρον στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης να μοιράζονται την ηγεμονία τους με άλλες δυνάμεις. Οι ΗΠΑ ήταν η κινητήρια δύναμη της τάσης για παγκοσμιοποίηση, όσο, βεβαίως, αυτή εξυπηρετούσε τα συμφέροντά της. Δεν είναι σίγουρο, σήμερα ότι αυτό συμβαίνει. Η αντίστροφη μέτρηση μπορεί να έχει αρχίσει. Ποιος κόσμος θα διαμορφωθεί είναι ασαφές και αβέβαιο.
Η Ρωσία παρά την καχυποψία με την οποία, πάντοτε, την αντιμετώπιζε η δύση, εντασσόταν δειλά δειλά σε μέρος αυτής της παγκοσμιοποιητικής προσπάθειας.
Τα γεγονότα, όμως, μετά την Ουκρανική κρίση, πυροδότησαν άλλες σκέψεις και πολιτικές. Ίσως, για να προωθηθούν αυτές οι άλλες πολιτικές να διαμορφώθηκαν οι ουκρανικές εξελίξεις.
Το ΝΑΤΟ, την Παρασκευή στην Ουαλία, αποφάσισε τη δημιουργία μιας Δύναμης Ταχείας Αντίδρασης Readiness Action Plan (RAP), η οποία θα αντιδρά με την επίκληση του άρθρου 5 για τα μέλη του και θα παραμείνει, παράλληλα, μια δύναμη σταθερότητας για την περιοχή.
Θα δημιουργήσει νέες βάσεις στις βαλτικές χώρες, την Πολωνία και τη Ρουμανία, προβλέπει νέες ρυθμίσεις και για το νότο και θα διαμορφώσει νέα στρατηγεία.
Από τη νέα ισορροπία που θα διαμορφώσει το ΝΑΤΟ θα κριθεί, εν πολλοίς, και η ελληνοτουρκική ισορροπία, καθώς τα ανοικτά μέτωπα δεν είναι μόνο τα παραδοσιακά αλλά και τα ενεργειακά αποθέματα στην Ανατολική Μεσόγειο, εκεί όπου μια ανάφλεξη δεν είναι απίθανη.
Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή περιλαμβάνονται, επίσης, στα άμεσα ενδιαφέροντα των δυτικών χωρών με τον αμερικανό ΥΠΕξ Τζών Κέρρυ να καλεί δέκα χώρες, μεταξύ των οποίων και την Τουρκία, να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις στην περιοχή. 
Πάντως, η Τουρκία, παρά το γεγονός ότι είναι από τους βασικούς παίκτες στη Μέση Ανατολή έχει να αντιμετωπίσει και πολλά εσωτερικά ζητήματα για τα οποία δέχεται ισχυρή διεθνή κριτική.
Το παιχνίδι στη Μεσανατολική σκακιέρα είναι σκληρό και αβέβαιο.

Πηγή:  http://www.anixneuseis.gr/?p=97259&fb_action_ids=827746850591761&fb_action_types=og.likes