Το φάντασμα του τζιχάντ πλανιέται πάνω από την Ευρώπη.Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για τα Βαλκάνια; του Παντελή Σαββίδη

Σε άρθρο που διάβασα στο World Affairs Journal για το τζιχάντ στα Βαλκάνια, ο συντάκτης του κατέληγε γράφοντας πως όσοι αρνούνται ότι η αλ Κάιντα εργάζεται στα Βαλκάνια είναι είτε ψεύτες είτε δεν καταλαβαίνουν γιατί μιλάμε.
Παραφράζοντας λίγο την πετυχημένη αυτή διατύπωση του συντάκτη του άρθρου θα έλεγα πως όσοι πιστεύουν πως η παγκόσμια ηγεσία δεν γνωρίζει τι κάνει, είναι είτε ψεύτες είτε δεν καταλαβαίνουν από διεθνή πολιτική. Ήξεραν και γνώριζαν καλά τις επιπτώσεις της πολιτικής τους και στα Βαλκάνια και, τώρα, στη Μέση Ανατολή. Τότε;



Δεν είναι εύκολο να απαντήσει κανείς  γιατί οι ΗΠΑ και η Γερμανία ηγήθηκαν, στρατιωτικά η πρώτη και πολιτικά η δεύτερη, της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας και πολύ περισσότερο γιατί ενθάρρυναν και ενίσχυσαν τον Αλία Ιζετμπέκοβιτς, το μουσουλμάνο πρώην πρόεδρο της Βοσνίας.
Ο Ιζετμπέκοβιτς ήταν γνωστή προσωπικότητα στην πρώην Γιουγκοσλαβία, ίσως και στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο και ένας από τους τρεις ηγέτες που συνομιλούσαν για να βρουν κάποια λύση στη μετασοβιετική Γιουγκοσλαβία. (Οι άλλοι δύο ήταν ο Σέρβος Μιλόσεβιτς και ο Κροάτης Τούτζμαν). Τα έκαναν, βεβαίως, θάλασσα.
Πώς, όμως, μπορεί να μην λάβει υπόψη του ο οποιοσδήποτε αναλυτής ότι ο Ιζετμπέκοβιτς ήδη από τη δεκαετία του ‘90 μαζί με άλλους εξτρεμιστές ομοϊδεάτες του είχαν σχηματίσει μια οργάνωση που ονομάστηκε Mladi Muslimani (Νέοι Μουσουλμάνοι), μια βαλκανική εκδοχή των Μουσουλμάνων Αδελφών, της οποίας σκοπός ήταν, όπως ο Ιζετμπέκοβτς συχνά έλεγε, η δημιουργία ενός «μεγάλου Μουσουλμανικού κράτους», ή, όπως ένας συγγραφέας το περιέγραψε, ενός «Ισλαμιστάν», που θα περιελάμβανε τα Βαλκάνια, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή;
Η ακραία ομάδα του Ιζετμπέκοβιτς
Με τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, ο Ιζετμπέκοβιτς, δημιούργησε μια ειδική μονάδα τον Αύγουστο του 1992 την οποία ονόμασε  Katibat al-Mujahideen, την οποία αποτελούσαν τζιχαντιστές από διάφορα μέτωπα. Είναι αδύνατον αυτά για τα οποία βοούσε ο τόπος τότε, να μην τα γνώριζαν τα διεθνή κέντρα διαμόρφωσης πολιτικής. Και το ερώτημα παραμένει και γίνεται πιο ισχυρό: τότε γιατί τον βοηθούσαν; Γιατί δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι Μουσουλμάνοι της Βοσνίας και ο ίδιος ο Ιζετμπέκοβιτς βοηθήθηκαν από τον διεθνή παράγοντα στον βοσνιακό πόλεμο.
Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990 άνοιξε τις πόρτες για μια δεύτερη γενιά ισλαμιστών μαχητών για να εδραιωθούν στην περιοχή. Αποτελούμενη, (η γενιά αυτή), κυρίως από ξένες μετεμφυτεύσεις από το Αφγανιστάν και άλλα τζιχαντιστικά μέτωπα, ήταν περισσότερο εξτρεμιστική και επικίνδυνη από ό,τι η αρχική ομάδα του Ιζετμπέκοβιτς.
Η γενιά αυτή αποτελεί τον πυρήνα των σημερινών Βαλκάνιων τζιχαντιστών που μάχονται στα μέτωπα της Συρίας, του Ιράκ, του Ισλαμικού Κράτους. Και οι τζιχαντιστές αυτοί είναι το φάντασμα που πλανάται σήμερα πάνω από την Ευρώπη. Διότι, κάποια στιγμή θα επιστρέψουν στον τόπο τους (τη Βοσνία και όχι μόνο) και θα αποτελέσουν τον πυρήνα για τη διεύρυνση ενός εξτρεμιστικού τζιχαντιστικού κινήματος το οποίο είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη.
Στο άρθρο που ανέφερα στην αρχή αυτού του κειμένου, ο συντάκτης του παραθέτει πρόσφατη τη δήλωση ενός Βόσνιου τζιχαντιστή πολεμιστή στη Συρία: «Έφυγα από τη Βοσνία με μοναδικό στόχο να επιστρέψω με τα όπλα στο χέρι. Είμαι μέρος της επανάστασης και αυτό είναι η αυγή του Ισλάμ… [επιτρέποντάς μας να φύγουμε από τη Βοσνία], οι μυστικές υπηρεσίες σας έκαναν ένα λάθος νομίζοντας ότι θα απαλλαγούν από εμάς, ωστόσο, το πρόβλημα γι αυτούς θα είναι η επιστροφή μας ως εκπαιδευμένων ατόμων για πόλεμο.» 
Η ομάδα που δημιούργησε ο Ιζετμπέκοβιτς τη δεκαετία του 1990 περιελάμβανε στους κόλπους της, σύμφωνα με το άρθρο που προανέφερα, ανθρώπους όπως ο Khalid Shaikh Mohammed,εγκέφαλος (σσ.αργότερα) των επιθέσεων της 9/11, ο Abd al-Rahim al-Nashiri, που ενεπλάκη στις επιθέσεις κατά του USS Cole, ο Mamdouh Mahmud Salim, που εμπλέκεται στην βομβιστική επίθεση κατά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ανατολική Αφρική τον Αύγουστο του 1998, ο Abu Hamza al-Masri, πνευματικός πατέρας της βομβιστικής επίθεσης στον υπόγειο του Λονδίνου τον Ιούλιο του 2005 και ο Zaki ur-Rehman Lakhvi, ένας από τους συμμετέχοντες το Νοέμβριο του 2008 στη βομβιστική επίθεση στο Μουμπάι. Ο Ali Hamad, ένα ενεργό μέλος της αλ  Κάιντα, γεννημένος στο Μπαχρέιν, ισχυρίστηκε ότι άνθρωποι της αλ Κάιντα επισκέπτονταν τη Βοσνία υπό κρατική προστασία και πως οι ΗΠΑ και η Σαουδική Αραβία κατηγόρησαν το καθεστώς Ιζετμπέκοβιτς ότι δίνει βοσνιακά διαβατήρια σε άγνωστους τρομοκράτες. Άρα γνώριζαν και άρα περιορίστηκαν σε κατηγορίες.
Το βαλκανικό Ισλάμ ανήκε στο ήπιο Ισλάμ. Με την κατάσταση που διαμορφώθηκε, όμως, μετά τον πόλεμο στη Βοσνία, οι διαφορές του από το εξτρεμιστικό Ισλάμ της Ανατολής τείνουν να εκλείψουν.
Θύλακες μαχητικού Ισλαμισμού
Σε απομεμακρυσμένα, απομονωμένα χωριά τριγύρω στα Βαλκάνια, ο μαχητικός Ισλαμισμός έχει αναπτύξει ένα δίκτυο εκτός κρατικού ελέγχου, σε θύλακες όπου επικρατεί η σαρία, που χρησιμεύει (το δίκτυο) ως σταθμός στρατολόγησης για τοπικούς προσηλυτισμούς και ασφαλές καταφύγιο για τους τζιχαντιστές από όλο τον κόσμο. Όπως αναφέρεται στο άρθρο για το οποίο σας έχω μιλήσει,  «σύμφωνα με το συγγραφέα Janez Kovac, το χωριό της Κεντρικής Βοσνίας Bocinja Donja,για παράδειγμα, κατοικείται από περίπου εξακόσιους ανθρώπους, εξτρεμιστές, «που ζουν χωριστά, ανενόχλητοι από την τοπική αστυνομία, την εφορία, ή οποιαδήποτε άλλη αρχή. Οι απέξω, ποτέ δεν βάζουν πόδι στη μικρή κοινότητα». Ένα άλλο βοσνιακό χωριό, η Gornja Maoca, είναι το στρατηγείο του κυριότερου ηγέτη των Ουαχαμπιτών της Βοσνίας, του Nusret Imamovic. Η Gornja Maoca χρησιμοποιήθηκε συχνά ως ενδιάμεσος σταθμός για τους τζιχαντιστές της Τσετσενίας, του Αφγανιστάν και της Υεμένης. Τον Οκτώβριο του 2011 ο Meylid Jasarevic, ένας Ουαχαμπίτης από την περιοχή του Σαντζάκ, έφυγε από το χωριό μαζί με δύο άλλους κατοίκους την ημέρα που επιτέθηκε στην Πρεσβεία των ΗΠΑ στο Σεράγεβο.
»Σε όλα τα δυτικά και νότια Βαλκάνια, τζαμιά με ηγετικό εξτρεμιστικό ρόλο, χρησιμοποιούνται για το μαχητικό Ισλαμισμό. Το χρηματοδοτούμενο από τη Σαουδική Αραβία τζαμί του βασιλιά Fahd, και το Πολιτιστικό Κέντρο στο Σεράγεβο, το οποίο ο ερευνητής Juan Carlo Antunez αποκάλεσε «το επίκεντρο της διάδοσης των ριζοσπαστικών ιδεών», στη Βοσνία, για μια σειρά ετών λειτούργησαν αυτόνομα, κάτω από την άμεση επίβλεψη της Σαουδικής πρεσβείας στο Σεράγεβο. Το Άσπρο Τζαμί στο Σεράγεβο είναι το στρατηγείο του Sulejman Bugari, ενός ιμάμη που γεννήθηκε στο Αλβανικό Κόσοβο (σσ. Υπάρχει και μέρος του Κοσόβου, κυρίως στο βορρά που κατοικείται από Σέρβους), τον οποίο το Stratfor περιέγραψε ως έναν μεσάζοντα μεταξύ Αλβανών και Βόσνιων εξτρεμιστών. Στο Κόσοβο, ο δημοσιογράφος Mohammad al- Arnaout έχει δημοσιεύσει ότι το τζαμί Makowitz στα περίχωρα της Πρίστινας και το τζαμί της Μητρόβιτσας στρατολογούν μαχητές για να πολεμήσουν μαζί με τις Ισλαμιστικές ομάδες στη Συρία. Στη FYROM (“Macedonia” στο αγγλόγλωσσο κείμενο), οι Ουαχαμπίτες εξτρεμιστές έχουν εμπλακεί σε διαμάχη με την επίσημη Ισλαμική κοινότητα της χώρας για τον έλεγχο των τζαμιών Yahya Pasha, Sultan Murat, Hudaverdi, and Kjosekadi, που βρίσκονται στα Σκόπια.
»Σύμφωνα, τέλος, με τον πρώην αρχιμουφτή της Βουλγαρίας Nedim Gendzhev ισλαμιστές μαχητές στη νοτιοανατολική Ευρώπη προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα «φονταμενταλιστικό τρίγωνο», σχηματιζόμενο από τη Βοσνία, τη «Μακεδονία» και τα Βουλγαρικά βουνά της Δυτικής Ροδόπης. Αν και οι πιθανότητες επιτυχίας τους είναι ελάχιστες, μπορούν, ωστόσο, να κάνουν τεράστια ζημιά στα δυτικά συμφέροντα ασφαλείας στην περιοχή και στη δυνατότητα δημιουργίας σταθερών δημοκρατικών κοινωνιών στη νοτιοανατολική Ευρώπη.»
Η ιστορία έχει μάκρος και θα συνεχίσει να έχει ακόμη μεγαλύτερο και πιο περίπλοκο μετά την επιστροφή των Βαλκάνιων τζιχαντιστών από τη Μέση Ανατολή. Οι διεθνείς παρεμβάσεις ποτέ δεν λύνουν προβλήματα. Δημιουργούν, απλώς, καινούρια. Έτσι έγινε στα Βαλκάνια με τον πόλεμο της δεκαετίας του ‘30, έτσι γίνεται τώρα στη Μέση Ανατολή, έτσι θα γίνει και με τις εξελίξεις με το Ισλαμικό Κράτος.
Το ερώτημα παραμένει: υπάρχει, πράγματι βούληση να αντιμετωπισθούν οι Βαλκάνιοι τζιχαντιστές; Έχουν αυτή τη δυνατότητα τα βαλκανικά κράτη; Μπορεί να το πετύχει η Ευρώπη; Και ποιος θα ήταν ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισής τους;

Πηγή:  http://www.anixneuseis.gr/?p=98133