Συνέντευξη του Charles S. Faddis για τη διεθνή τρομοκρατία, στον Ιωάννη Μιχαλέτο

Ο Charles S. Faddis είναι πρώην ανώτερο επιχειρησιακό στέλεχος της CIA και παραιτήθηκε από την υπηρεσία του τον Μάιο του 2008, ως επικεφαλής της Διεύθυνσης αντιμετώπισης όπλων μαζικής καταστροφής. Έχει υπηρετήσει στην Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Νοτιανατολική Ασία και ομιλεί Ελληνικά και Τουρκικά.  Ήταν επικεφαλής της πρώτης ομάδος της CIA που εξετέλεσε αναγνωριστική επιχείρηση στο Ιράκ πριν από τον πόλεμο το 2003. 


Την παρούσα περίοδο είναι πρόεδρος συμβουλευτικής εταιρείας για θέματα ασφάλειας-πληροφοριών ενώ είναι και συγγραφέας βιβλίων σχετικά με τις εξελίξεις σε θέματα πληροφοριών και της αντιτρομοκρατικής εκστρατείας με τίτλους (Beyond Repair, Willful Neglect, Οperation hotel California,
Codename Aphrodite, Barbarossa ) των εκδόσεων Lyons Press. 










"Οι τρομοκρατικές οργανώσεις είναι ευέλικτες και προσαρμόζονται σε κάθε περιβάλλον"





Ο Charles S. Faddis παλαίμαχο ανώτερο επιχειρησιακό στέλεχος της CIA με πολύ καλή γνώση μεταξύ των άλλων και των Ελληνό-Τουρκικών θεμάτων, παρουσιάζει τις απόψεις του για τη σύγχρονη διεθνή τρομοκρατία και τις πιθανές εξελίξεις σε αυτό το τομέα. Στις ΗΠΑ υπάρχει την παρούσα περίοδο μια πολύ δυναμική αγορά ιδιωτικών εταιρειών που παρέχουν υπηρεσίες ασφάλειας-πληροφοριών και στελεχώνονται κατά κανόνα από πρώην αξιωματούχους των κρατικών υπηρεσιών πληροφοριών.






-Την τελευταία δεκαετία η Ευρώπη αντιμετωπίζει την απειλή της Ισλαμιστικής τρομοκρατίας η οποία ευθύνεται μεταξύ των άλλων για τις βομβιστικές επιθέσεις στη Μαδρίτη το 2004 και το Λονδίνο το 2005. Παρά το γεγονός ότι οι Ευρωπαϊκές αρχές έχουν εκσυγχρονιστεί τα συστήματα ασφάλειας τους, πιστεύεται ότι υπάρχει φόβος για μελλοντικές επιθέσεις βραχυπρόθεσμα;



Ασφαλέστατα. Η τρομοκρατία αυτού του τύπου είναι ακόμα ενεργή και αποτελεί κίνδυνο ανά πάσα στιγμή για τις περισσότερες χώρες. Οποιοσδήποτε υπηρετεί σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις δεν πρέπει να εφησυχάζει. όσο αφορά την Αλ Κάιντα, αυτή παραμένει ακόμα ισχυρή, αλλά υπάρχουν και ανεξάρτητοι πυρήνες που εμφανίζονται συνέχεια και οι οποίες δρουν ανεξέλεγκτα και έχουν τη δική τους ατζέντα, περιπλέκοντας συνέχεια τη κατάσταση επί το χείρον. Επίσης υπάρχουν και άλλες ομάδες οι οποίες συντονίζονται από την Αλ Κάιντα, χωρίς να ελέγχονται από αυτήν και σε γενικές γραμμές η Ευρώπη αντιμετωπίζει κίνδυνο. 







- Υπάρχει φόβος για επίθεση με όπλα μαζικής καταστροφής στις ΗΠΑ ή και στην Ευρώπη;


Βεβαίως. Υπάρχουν αρκετοί στόχοι ενδιαφέροντος για τους τρομοκράτες όπως το ανεπτυγμένο δίκτυο πυρηνικών σταθμών στη Γαλλία. Οι Βρετανοί παρόλη την πολύ ανεπτυγμένη τεχνολογία τους στο τομέα της αντιμετώπισης της βιοτρομοκρατίας, είχαν συμβάν διαρροής μικροβίου από εργαστήριο, που προκλήθηκε από ατύχημα, πόσο μάλλον παρόμοια ενέργεια να είχε προκληθεί από τρομοκράτες. 

Είναι πιθανό μέσα από ιατρικά και βιολογικά εργαστήρια κάποιος με κακούς σκοπούς να διοχετεύσει προς τα έξω υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μαζική τρομοκρατική επίθεση μετατρέποντας τα διάφορα προϊόντα που έχει στη διάθεση του σε αυτοσχέδιες βόμβες. Πρόκειται για υπαρκτό κίνδυνο. 








-Πως μπορεί να βελτιωθεί η συνεργασία των Ευρωπαϊκών υπηρεσιών ασφαλείας και θα μπορούσε ο ιδιωτικός τομέας να συμβάλλει σε μια αποτελεσματικότερη λειτουργία σε σχέση με την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας;



Υπάρχει σε γενικές γραμμές η νοοτροπία στις Ευρωπαϊκές χώρες να υποβαθμίζουν την απειλή της διεθνούς τρομοκρατίας. Μέχρι η οποιαδήποτε χώρα να υποστεί πλήγμα, υπάρχει η πεποίθηση από τις τοπικές αρχές ότι ο κίνδυνος δεν κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα. 


Πιστεύω ότι τόσο οι κυβερνητικές αρχές όσο και οι συναφείς ιδιωτικοί οργανισμοί να κατανοήσουν ότι δεν υπάρχουν ακίνδυνες ζώνες και να επενδύσουν σε γνώση επάνω στο αντικείμενο ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για μια ευρύτερη συνεργασία. Η κατανόηση καταρχάς του κινδύνου είναι το κλειδί για τα περαιτέρω. 










-Από την εποχή των πολέμων στην πρώην Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του '90, τα Βαλκάνια χαρακτηρίζονται από την επέκταση του οργανωμένου εγκλήματος και την ύπαρξη εξτρεμιστικών ομάδων. Σύμφωνα με την εκτίμηση σας, υπάρχει απειλή χρησιμοποίησης των Βαλκανίων ως κέντρο διεξαγωγής τρομοκρατικών επιθέσεων στην Ευρώπη;




Οι τρομοκρατικές οργανώσεις είναι ευέλικτες και προσαρμόζεται σε κάθε περιβάλλον. Αλλάζουν τις τακτικές τους και τις μεθόδους τους αναλόγως των τελικών σκοπών τους. 

Εάν λοιπόν μια οργανωμένη εγκληματική ομάδα έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει λαθραία όπλα και ανθρώπους ή να προμηθευτεί εκρηκτικά, τότε οι περισσότερες τρομοκρατικές οργανώσεις δεν θα διστάσουν να συνεργαστούν μαζί της για να λάβουν τα υλικά που χρειάζονται και την πάσης φύσεως λογιστική υποστήριξη που χρειάζονται.

 Δεν μπορείς λοιπόν να ανέχονται οι κρατικές και διεθνείς αρχές την ύπαρξη καλά οργανωμένων διεθνών εγκληματικών δικτύων και να πιστεύουν αφελώς ότι αυτές δεν θα συνεργαστούν με τρομοκράτες, γιατί αυτό ακριβώς θα πράξουν εν τέλει.  







- Η παγκοσμιοποίηση έχει διαμορφώσει το περιβάλλον επάνω στο οποίο θέματα όπως αυτό της τρομοκρατίας , του οργανωμένου εγκλήματος και της λαθρομετανάστευσης έχουν διασυνδεθεί. Πιστεύεται με την ανωτέρω διαπίστωση;



Νομίζω ότι το οργανωμένο έγκλημα ακολουθεί πάντοτε το χρήμα. Όπως λοιπόν η οικονομία παγκοσμιοποιείται, κατά αυτό το τρόπο διαμορφώνεται και το πλαίσιο των σύγχρονων πάσης φύσεως μαφιών. Αυτό έχει ως συνέπεια τον πολλαπλασιασμό των ευκαιριών για συνεργασίες με τις τρομοκρατικές οργανώσεις. 


Για παράδειγμα, εάν είμαι ένας ηγέτης της Αλ Κάιντα και θέλω να προωθήσω μια πυρηνική εκρηκτική συσκευή μέσα στις ΗΠΑ, γιατί να ασχοληθώ να δημιουργήσω ένα δικό μου λαθρεμπορικό δίκτυο που απαιτεί πολύ χρόνο και κεφάλαια ενώ θα μπορώ απλούστατα να χρησιμοποιήσω ένα από τα μύρια άρτια οργανωμένα δίκτυα μεταφοράς λαθρομεταναστών για παράδειγμα, όπου και τη δουλειά μου θα μπορώ να κάνω, χωρίς να γίνω αντιληπτός, τοποθετώντας κατά αυτό το τρόπο την ομάδα των ανθρώπων μου μέσα σε ένα καραβάνι λαθρομεταναστών. 







- Σε ότι αφορά τον "Πόλεμο ενάντια στη τρομοκρατία", έχει αυτός υπάρξει επιτυχημένος και ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση της σύνδεσης τρομοκρατίας και οργανωμένου εγκλήματος;



Σε ότι αφορά τις ΗΠΑ, μπορώ να απαντήσω με βεβαιότητα ότι όχι. Έχει δοθεί πολύ μεγάλη έμφαση στις συμβατικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, ενώ θα πρέπει να υπάρξει μια ολοκληρωμένη και συνεκτική προσέγγιση του προβλήματος σε κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, σε ένα ολιστικό σχεδιασμό εάν θέλετε. 









- Ποία είναι η γνώμη σας σχετικά με την ίδρυση ιδιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών-ασφαλείας σε μικρότερες χώρες όπως η Ελλάδα; Είναι αυτός ένας τομέας υπηρεσιών που μπορεί να αναπτυχθεί μόνο σε μεγάλα κράτη που έχουν την απαραίτητη υποδομή και παράδοση;


Είμαι βέβαιος ότι υπάρχει μεγάλη προοπτική για την ανάπτυξη τέτοιων εταιρειών σε όλες τις χώρες, αναλόγως των ιδιαιτεροτήτων τους και των ειδικών συμφερόντων και κινδύνων που υπάρχουν. 






- Βάση της εμπειρίας σας και της γνώσης σας για τα Ελληνικά θέματα, πιστεύετε ότι η χώρα μπορεί να παίξει μεγαλύτερο ρόλο σε θέματα όπως της αντιμετώπισης του Βαλκανικού οργανωμένου εγκλήματος, της τρομοκρατίας στη Μέση Ανατολή και του παγκοσμίου αγώνα ενάντια στο διατλαντικό έγκλημα;



Πιστεύω ότι η Ελλάδα μπορεί εφόσον υπάρχει η απαραίτητη πολιτική απόφαση προς αυτό το σκοπό. Υπάρχουν πολύ γενναίοι και άρτια εκπαιδευμένοι επαγγελματίες Έλληνες στην υπηρεσία πληροφοριών και την Αστυνομία, αλλά συχνά η πολιτική θέληση δεν υπάρχει με αποτέλεσμα να μην είναι οι ίδιοι στη θέση να συμβάλλουν τα μέγιστα στα θέματα που αναφέρατε. 


Εάν εξετάσουμε την υπόθεση της "17 Νοέμβρη", βλέπουμε ένα κλασσικό παράδειγμα περί αυτού. Η τρομοκρατική αυτή οργάνωση επιχειρούσε επί τόσο μακρόν όχι γιατί την στελέχωναν "Σούπερμαν", αλλά γιατί οι προσπάθειες να την εξουδετερώσουν ήταν σε γενικές γραμμές ασθενείς και ασυντόνιστες. 







- Θα ήθελα να σας ρωτήσω, σχετικά με τις "Υβριδικές μορφές" της σύγχρονης τρομοκρατίας. Υπάρχει τρόπος πρόβλεψης μελλοντικών τρομοκρατικών επιθέσεων και σχετικά αναλυτικά εργαλεία τα οποία να μπορούν να τα εργαστούν τόσο οι κρατικοί μηχανισμοί όσο και οι ιδιωτικές εταιρείες;




Προσωπικά εγώ είμαι επιχειρησιακό στέλεχος και η ειδίκευση μου δεν είναι η ανάλυση. Θα έλεγα σε γενικές γραμμές ότι οι τρομοκράτες ανεξαρτήτως εθνικότητας ή ιδεολογίας, είναι λόγω ανάγκης έξυπνοι, επινοητικοί, προνοητικοί και εφευρετικοί.

Εάν λάβεις τα απαραίτητα μέτρα να τους αντιμετωπίσεις χρησιμοποιώντας μια συγκεκριμένη μεθοδολογία, αυτοί αμέσως θα σκεφτούν κάτι νέο για να την παρακάμψουν. 

Πρέπει πιστεύω να σταματήσουμε να πιστεύουμε πως να εμποδίσουμε τρομοκρατικές ενέργειες βασιζόμενοι σε παλιότερα παραδείγματα και να πάμε ένα βήμα παραπέρα σε μια πιο δυναμική αντιμετώπιση του θέματος. 








- Κατά τη γνώμη σας, ποία είναι η ετοιμότητα των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ σε σχέση με την ικανότητα αποτροπής τρομοκρατικών επιθέσεων;



Οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ σαφέστατα έχουν βελτιωθεί στην αντιμετώπιση της διεθνούς τρομοκρατίας σε σχέση με την εποχή προ της 11/9. Έχουν πολύ περισσότερους πόρους και έχει αυξηθεί η δυνατότητα προβολής των δυνάμεων τους ανά το κόσμο. 


Παρόλα αυτά, εξακολουθούν να επικρατούν νοοτροπίες και πρακτικές της εποχής του Ψυχρού Πολέμου και υπάρχει μια γενικότερη νοοτροπία αποφυγής ρίσκου που επηρεάζει και τις αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις. 

Αυτό που χρειάζεται είναι λιγότερη γραφειοκρατία και μια εκ θεμελίου αλλαγή νοοτροπίας στον επιχειρησιακό τομέα και το γενικότερο τρόπο με τον οποίο οι υπηρεσίες λειτουργούν για τα δεδομένα της σημερινής εποχής. 









- Πως κρίνεται τη σημερινή κατάσταση στο Αφγανιστάν;


Πιστεύω ότι οι ΗΠΑ πρέπει να σκεφτούν πολύ προσεχτικά τι θα πράξουν στο Αφγανιστάν. 

Πήγαμε εκεί για να διώξουμε την Αλ Κάιντα, αλλά εν τέλει βρεθήκαμε να προσπαθούμε να επανιδρύσουμε ένα ολόκληρο κράτος στα Δυτικά πρότυπα, εάν και κάτι τέτοιο δεν υφίσταται ποτέ σε αυτή τη πλευρά του πλανήτη. Πριν λοιπόν εμπλακούμε έτι περαιτέρω, θα ήταν καλύτερο να εμβαθύνουμε εμπρός στις πιθανές επιπτώσεις των ενεργειών μας και να λάβουμε σοβαρά υπόψη το κόστος που θα χρειαστεί να πληρώσουμε.