Η περίπτωση του οργανωμένο εγκλήματος του Μαυροβουνίου
Το Μαυροβούνιο χαρακτηρίζεται σε επίπεδο ασφάλειας, από την παρουσία ισχυρότατων τοπικών οργανωμένων εγκληματικών οργανώσεων οι οποίες συνεργάζονται στενά και σε διαρκή βάση με τις αντίστοιχες στη Σερβία, Κροατία, Κοσσυφοπέδιο, Αλβανία και Νότιο Ιταλία. Λόγω της ιδανικής γέω-οικονομικής θέσης του κράτους αυτού για τα Βαλκανικά εγκληματικά δίκτυα και των εκτεταμένων ακτών του σε συνδυασμό με "ανεκτική" εν πολλοίς στάση των Αρχών, η σημασία του για την έρευνα στην Ν.Α Ευρώπη στη θεματική του οργανωμένο εγκλήματος είναι ιδιαιτέρως σημαντική.
Επιπροσθέτως και σε ότι αφορά την Ελλάδα, το Μαυροβούνιο αποτελεί μια πηγή εξοπλισμού παρανόμων ομάδων στα Δυτικά Βαλκάνια (και ευρύτερα), πύλη εισόδου για φορτία κοκαΐνης από τη Λατινική Αμερική και κέντρο ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Πρέπει να σημειωθεί ότι την παρούσα περίοδο τόσο οι Ευρωπαϊκές αλλά και οι διεθνείς διωκτικές Αρχές έχουν αρχίσει να πιέζουν το Μαυροβούνιο για στενότερο έλεγχο των εγκληματικών δραστηριοτήτων, ενώ παρατηρείται και μια αυξανόμενη τάση - εκ μέρους της Γερμανίας κυρίως- για την "εκπαραθύρωση" παραδοσιακών πολιτικών οικογενειών και την αντικατάσταση τους με "νεώτερες πολιτικές γενιές", γεγονός που θα έχει επιπτώσεις και στα θέματα ασφάλειας και όχι μόνο στη χώρα αυτή.
Στο Μαυροβούνιο και ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο, δεκάδες υψηλόβαθμα στελέχη εγκληματικών οργανώσεων από διάφορες χώρες, συναντώνται και καθορίζουν τομείς αρμοδιοτήτων και μερίδια αγοράς. Λόγου χάρη τον Ιούλιο του 2013 η Αλβανική "Οικογένεια Οσμάνι" είχε την ετήσια πολυμελή συνάντηση της στην πόλη Μπούντβα (Βλέπε άρθρο στο παρόν ιστοχώρο ("Οι Αλβανικές "Οικογένειες" του οργανωμένου εγκλήματος")
Οι σημαντικότερες ομάδες παρουσιάζονται με σχετικές αναφορές για τη δράση τους.
Ομάδα Ντουράσεβιτς
Η συγκεκριμένη ομάδα που είναι δομημένη στην ομώνυμη οικογένεια της Ποντγκόριτσα, εξειδικεύεται στο λαθρεμπόριο κάνναβης με εισαγωγές από την Αλβανία όπως και την εισαγωγή στην Αλβανία φορητού οπλισμού και κλεμμένων πολυτελών ειδών που αγοράζονται από την Ιταλική Σάκρα Κορόνα Ουνιτά της Απουλίας. Σε γενικές γραμμές διοχετεύουν παρόμοια "προιόντα" και στο Βελιγράδι συνεργαζόμενοι με τις εκεί εγκληματικές ομάδες.
Ομάδα Ντρεσάζ
Εδρεύει ωσαύτως στην Ποντγκόριτσα και ασχολείται κυρίως με την εισαγωγή ηρωίνης από την Αλβανία προτού την διαθέσει μέσω της Κροατίας στην Κεντρική Ευρώπη.
Ομάδα Ντόκοβιτς
Εδρεύει επίσης στην Ποντγκόριτσα και εξειδικεύεται στη λαθρομετανάστευση διακινώντας Αλβανούς και Κοσοβάρους στην Ιταλία και Κροατία. Επιπλέον διατηρεί δεσμούς με τις προαναφερθέντες ομάδες στη διακίνηση ναρκωτικών, κυρίως προς τη Σερβία.
Ομάδα Λάμπουλιτς
Η ομάδα αυτή έχει κύρια έδρα την Ποντγκόριτσα αλλά και τη Ζυρίχη της Ελβετίας απασχολούμενη με το λαθρεμπόριο ηρωίνης σε αγαστή συνεργασία με Κοσοβάρικες ομάδες, ενώ έχει εξεζητημένο σύστημα ξεπλύματος παράνομων κερδών
Η Ομάδα του λιμένα Μπάρ
Η ομάδα αυτή αποτελεί σχετικά πρόσφατη συνένωση μικρότερων συμμοριών στο λιμένα του Μπάρ και έχει εξελιχθεί σε μια από τις καλύτερα οργανωμένες ομάδες της Αδριατικής και των Βαλκανίων. Οι παράνομες δραστηριότητες είναι πολυποίκιλες όπως εκβιασμοί , διακίνηση κοκαΐνης και λαθρομετανάστευση. Διατηρούν στενούς δεσμούς με όλες σχεδόν τις Βαλκανικές μαφίες και αποτελούν κατεξοχήν κόμβο διεθνών παράνομων δραστηριοτήτων.
Ομάδα Ιβάνοβιτς
Εδρεύει στο Μπάρ και ασχολείται με τη τοκογλυφία και τη διακίνηση όπλων
Ομάδα Βαρτάσι
Εδρεύει στην πόλη Νικσιτς, από όπου κατάγεται και σημαντικό μέρος της πολιτικής ηγεσίας. Η κύρια ασχολία αυτής της ομάδος είναι η διακίνηση ηρωίνης, τοκογλυφία, παράνομος τζόγος, παράνομη πορνεία και τράφικινγκ και διακίνηση οπλισμού. Συνεργάζεται με όλες σχεδόν τις Δυτικό-Βαλκανικές εγκληματικές οργανώσεις και διαθέτει πολύ μεγάλη επιρροή σε αρκετές περιοχές.
Ομάδα Ζελζεέζαρα
Με έδρα και αυτή το Νικσιτς, ειδικεύεται στη διακίνηση οπλισμού και εκρηκτικών όπως και ηρωίνης
Ομάδα Ροζάζε
Εδρεύει στην ομώνυμη πόλη και διατηρεί ισχυρότατους δεσμούς με Κοσοβάρικες ομάδες, ασχολούμενη κατά κύριο λόγο με τη διακίνηση ηρωίνης
Ομάδα Βεράνε
Από την πόλη Βεράνε η ομάδα αυτή έχει επεκτείνει τις δραστηριότητες της διεθνώς ασχολούμενη κυρίως με διακίνηση κοκαΐνης σε ολόκληρη σχεδόν την Ευρώπη κυρίως στην Ελβετία, Γερμανίας, Δανία, Σουηδία, Ιταλίας και διαθέτουν μόνιμους συνδέσμους στη Λατινική Αμερική
Υπάρχουν ακόμα άλλες 100 μικρότερες ομάδες, ενώ αξιοσημείωτη είναι η επιρροή των Μαυροβουνίων ομάδων στο Βελιγράδι, τις Δαλματικές ακτές ενώ έχουν αρχίσει να εξαπλώνονται στη Σλοβενία και τη Τσεχία τα τελευταία έτη. Η σχέση τους με την Αλβανική Μαφία μπορεί να χαρακτηριστεί "συμβιωτική" λόγω των κοινών συμφερόντων και έχουν αναπτύξει κοινά κανάλια διανομής παράνομων προιόντων, κατά βάση ναρκωτικών.
Στην Ελλάδα έχουν υπάρξει ορισμένες σημαντικές υποθέσεις διακίνησης κοκαΐνης από Μαυροβούνιους, ενώ μπορεί να θεωρηθεί βέβαιο ότι Ελληνικές ομάδες όπως και Αλβανικές που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, ότι χρησιμοποιούν αυτό το κράτος ως χώρο επαφών αλλά και ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Παρόλα αυτά δεν έχει σημειωθεί οποιαδήποτε κίνηση που να σηματοδοτεί εκτεταμένη εμπλοκή Μαυροβούνιων οργανώσεων στον Ελλαδικό χώρο. Τέλος ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία αλλά και η χαώδης κατάσταση στη Λιβύη έχουν ανοίξει νέες προσοδοφόρες ευκαιρίες για τα εγκληματικά δίκτυα στο Μαυροβουνίου σε συνεργασία με τα Αλβανικά, κυρίως στο τομέα λαθρεμπορίας όπλων.
Σημεία προσοχής
- Η διαρκώς αυξανόμενη "αγορά" στην Ελλάδα λαθραίου καπνού-τσιγάρων ενδέχεται να προσελκύσει την προσοχή Μαυροβούνιων ομάδων που διαθέτουν απόλυτη εξειδίκευση σε αυτό το τομέα και δυνατότητες εισαγωγής πολύ μεγάλων ποσοτήτων
- Η αυξανόμενη πίεση των διεθνών Αρχών και της Ε.Ε. στο Μαυροβούνιο ενδέχεται να προκαλέσει τη μετακίνηση στελεχών οργανωμένου εγκλήματος στην Ελλάδα -όπου πολλοί εξ'αυτών είναι άγνωστοι στις εδώ αρχές προκειμένου να αναζητήσουν "καταφύγιο"σε γειτονική χώρα όσο διαρκεί η εις βάρος τους πίεση. Η Ελλάδα ως κράτος της Ευρωζώνης και με σχετική σταθερότητα και πύλη προς τη Μέση Ανατολή αποτελεί ιδανικό "κρησφύγετο" εάν αυτό συνδυαστεί με τη διαρκή "φτωχοποίηση" του πληθυσμού και την συνεπακόλουθη αύξηση της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα αλλά και την τάση για προσαρμογή στις καταστάσεις αυτές των εγχώριων ομάδων που θα θελήσουν να συνεταιριστούν με αλλοδαπούς προκειμένου να επιβιώσουν
- Η ανωτέρα υπόθεση θα καταστεί πιο ισχυρή εάν και εφόσον το Μαυροβούνιο ενταχθεί στη συνθήκη Σένγκεν
- Οι ταραχές στη Βόρειο Αφρική-Μέση Ανατολή έχουν ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον της Κόζα Νόστρα και της Ντραγκέτα με αυξημένες μετακινήσεις μεταναστών με τη συνέργεια αυτών προς την Ευρώπη. Σε δεύτερο χρόνο η εμπλοκή των Μαυροβουνίων και Αλβανών μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη.
k.jpg)
Προτάσεις
- Στενότερη συνεργασία μεταξύ των Αρχών των δύο κρατών η οποία ήδη υφίσταται σε περιφερειακό επίπεδο μέσω της SELEC - Southeastern European Law Enforcement Center
- Εμπλοκή σε μια περιφερειακή πολιτική αντιμετώπισης του οργανωμένου εγκλήματος με λοιπά ενδιαφερόμενα κράτη και ιδιαίτερα τη Σερβία και την Αλβανία
- Αναβάθμιση της Ελληνικής διπλωματικής αντιπροσωπίας στο Μαυροβούνιο (Την παρούσα περίοδο είναι 1-2 άτομα). Στη χώρα αυτή εξ'άλλου υπάρχουν σημαντικές Ελληνικές επενδύσεις
- Ενεργότερη συμμετοχή της Ελλάδος στα τεκταινόμενα στα θέματα ασφάλειας στην Αδριατική (που μονοπωλούνται από τις Ιταλικές Αρχές) μέσω
Ευρωπαϊκών θεσμών όπως το Stability Pact for SOutheastern Europe ( Initiative against Organised Crime in South-Eastern Europe (SPOC), Adriatic Ionian Council, Adriatic and Ionian Initiative, Adriatic Institute for Public Policy, τοπικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, κ.α.
Ειδικό τμήμα
Επιπροσθέτως, αναφορά πρέπει να γίνει και στο ευρύτερο ζήτημα που θα αντιμετωπίσει προσεχώς η χώρα σε σχέση με τα γειτονικά εγκληματικά δίκτυα.
Η δεινή κατάσταση της χώρας, ελκύει και το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος της μαφίας, όπως τονίστηκε σε προ μηνών συνέδριο για το οργανωμένο έγκλημα του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ στο Βερολίνο. Μάλιστα, ο Γερμανός ειδικός Jurgen Roth θεωρεί δεδομένο ότι ήδη οι «Τριάδες», το κινεζικό οργανωμένο έγκλημα, που διαθέτουν πολύ χρήμα, έχουν ήδη ξεκινήσει να επενδύουν στην Ελλάδα, ενώ ακολουθεί η Σικελική Κόζα Νόστρα και η Καλαβρέζικη Ντραγκέτα.
Στο συνέδριο ο Αμερικανός καθηγητής Edgardo Buscaglia, σύμβουλος σε θέματα οργανωμένου εγκλήματος τόσο της αμερικανικής κυβέρνησης όσο και διεθνών οργανισμών όπως των ΟΗΕ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, εξήγησε γιατί η Ελλάδα είναι ευάλωτη στο ξέπλυμα χρήματος.
Είπε:«Η χώρα πλήττεται από μία οικονομική κρίση τεραστίων διαστάσεων. Προέκτασή της είναι μία κοινωνική και οπωσδήποτε μία πολιτική κρίση. Οταν σε αυτές τις συνθήκες αστάθειας αρχίζουν να πέφτουν οι τιμές των ακινήτων και να αυξάνεται η ζήτηση για κεφάλαια, τότε έρχεται και η ώρα του οργανωμένου εγκλήματος. Ξαφνικά εμφανίζονται διαθέσιμα κεφάλαια, ύποπτα κεφάλαια, δηλαδή βρώμικο χρήμα. Βλέπεις αυτό το χρήμα να επενδύεται σε ακίνητα, σε εμπορικά κέντρα, στο τραπεζιτικό σύστημα. Θα πρέπει η Ελλάδα να συνειδητοποιήσει καλά αυτούς τους κινδύνου».
Η πολιτειολόγος Regine Schonenberg, από το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, είπε επίσης ότι οι επενδύσεις του οργανωμένου εγκλήματος εισρέουν στην Ελλάδα μέσω κερδοσκοπικών κεφαλαίων, τα λεγόμενα Hedge Funds, μέσω ανώνυμων ομολόγων, μέσω εταιρειών που έχουν έδρα για παράδειγμα τη Ρουμανία ή τη Βουλγαρία και είναι θυγατρικές νόμιμων εταιρειών που ίδρυσε η μαφία στην Ιταλία.
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος, πάντως, να επενδύσεις χωρίς να αφήσεις πολλά ίχνη για την προέλευση του χρήματος, είναι μέσω ιντερνετικών τραπεζών, όπως εξήγησε η Regine Schonenberg. Και ιδού πώς ιδρύεις μία ιντερνετική τράπεζα στο Διαδίκτυο μόνον με τον αριθμό μιας πιστωτικής κάρτας. Εναν τέτοιο αριθμό, π.χ. της εταιρείας VISA, τον αποκτά κανείς πολύ εύκολα στη Ρωσία. Με αυτόν τον αριθμό ιδρύεις για λίγες ώρες δύο τράπεζες, μεταβιβάζεις χρήματα από τη μία στην άλλη και από εκεί σε άλλους προορισμούς και μετά διαλύεις πάλι τις τράπεζες. «Με άλλα λόγια», υπογράμμισε η ειδικός, «η μεταβίβαση και η πλύση μαύρου χρήματος έχουν γίνει πανεύκολα».
Ως εκ τούτου, αλλά και άλλων τινών σχετιζόμενα με τα προαναφερθέντα, οι Ελληνικές Αρχές και ειδικότερα η "Οικονομική Αστυνομία της ΕΛΑΣ" το αρμόδιο τμήμα της ΕΥΠ, και το ΣΔΟΕ, θα έπρεπε με τις κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις να έχουν το δικαίωμα-υποχρέωση να ελέγχουν με μεθόδους "Due Diligence" και όλους του κατάλληλους ερευνητικούς μηχανισμούς, το ποιόν των επενδύσεων που οδεύουν προς την Ελλάδα είτε κατευθύνονται στο ΤΑΙΠΕΔ, είτε στην εξαγορά ακινήτων από το Ελληνικό κράτος. Εξυπακούεται ότι τέτοιος έλεγχος είναι απαραίτητος μόνο στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει εξ'αρχής σαφής αναφορά της μετοχικής σύστασης και των πραγματικών ιδιοκτητών (Funds, Offshore, κ.α).